سابقه و هدف: متیل فنیدیت (ریتالین) دارویی از دسته محرک­های مغزی است که در درمان بیش فعالی همراه با نقص توجه، نارکولپسی و سندروم تاکی کاردی وضعیتی مورد استفاده قرار می­گیرد. در این تحقیق، اثر متیل فنیدیت بر روی تغییرات کبد بررسی شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 24 سر موش سوری نر به صورت تصادفی به 1 گروه کنترل و 2 گروه تجربی تقسیم شدند. در گروه­های تجربی از ریتالین به میزان 2 و 10 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، به صورت گاواژ و به مدت 40روز استفاده شد. در پایان دوره پس از بیهوشی حیوانات، نمونه­های بافتی کبد تهیه و تغییرات بافت آن با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. همچنین پس از جمع آوری و جدا کردن سرم خون، میزان فعالیت آنزیم­های مرتبط با کارکرد کبد تحلیل شد. داده­ها با استفاده از آزمون ANOVA تحلیل شدند و سطح معنی­داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته­ ها: ﺗﺠﻮﻳﺰ متیل فنیدیت در ﻏﻠﻈﺖ­ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺒﺐ کاهش ﻣﻌﻨﻲدار ﻗﻄـﺮ ﻫﭙﺎﺗﻮﺳﻴﺖ­ﻫﺎ، کاهش ﻗﻄﺮ ﻫﺴﺘﻪ ﻫﭙﺎﺗﻮﺳﻴﺖ­ﻫﺎ، افزایش اﻧﺪازه ﺳـﻴﻨﻮزوﺋﻴﺪﻫﺎی ﻛﺒﺪی، ﻧﻜﺮوز و ﭘﺮﺧﻮﻧﻲ ورید مرکز لوبولی شد. همچنین در گروه­های تیمار، ارﺗﺸﺎح ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎی ﺳﻔﻴﺪ ﺗﻚ ﻫﺴﺘﻪای در پارانشیم کبد ﻣﺸـﺎﻫﺪه  ﺷـﺪ. به علاوه، میزان تغییرات آنزیم­های مرتبط با عملکرد بیوشیمیایی کبد در گرو ه­های تجربی، افزایش معنی­دار ی را نشان داد.

نتیجه­گیری: با توجه به نتایج تحقیق، پیشنهاد می­شود به ویژه در بیماران مبتلا به نارسایی­های کبدی، از تجویز داروی فوق صرف نظر شود.

واژگان کلیدی: متیل فنیدیت، آنزیم، کبد، موش سوری.